Op deze pagina geef ik een overzicht van enkele door mij vertaalde boeken uit het Noors, Deens en Zweeds, met daarbij korte beschrijvingen van de inhoud. Hier en daar staan links bijgevoegd naar recensies, interviews, clips en interessante, hilarische of zelfs doodenge filmpjes. Heb je vragen of wil je meer informatie, ga dan naar mijn contactpagina en vul het formulier in.

Net uit:

Meisje, 1983, van Linn Ullmann

Welk zestienjarig meisje zou nee zeggen als een beroemde fotograaf haar meevraagt naar Parijs voor een fotoshoot? Het overkwam de auteur in 1983. Wat er vervolgens in Parijs en New York is gebeurd, heeft verstrekkende gevolgen voor haar leven gehad. Pas in haar zevende roman is Ullmann er klaar voor om terug te kijken en te analyseren welke motieven niet alleen de fotograaf kan hebben gehad, maar ook zijzelf, als dwarse puber. Eerlijk, humoristisch en nietsontziend. Een prachtige roman in de stijl van Annie Ernaux die ik voor uitgeverij Het Getij/De Geus mocht vertalen en die nu in het Nederlands is verschenen.

Voor de uitgave van de Deense vertaling gaf Ullmann een interview dat via Youtube te bekijken en beluisteren is. (Noors gesproken, Deens ondertiteld)

Wij zijn de wereld, van Jostein Gaarder

Een tot nadenken stemmend boek vol actuele vragen over hoe je je als mens tot de wereld van nu moet verhouden. Geschreven als een open brief aan zijn kleinkinderen en aan alle jonge en oude kinderen op de wereld. Ieder van ons draagt een grote verantwoordelijkheid want: “wij zijn niet alleen onszelf. Ieder van ons vertegenwoordigt tegelijkertijd zowel de hele mensheid als de planeet waarop we leven.” Met andere woorden: Wij zijn de wereld!

Waar rozen nooit verwelken, van Gunnar Staalesen

Waar rozen nooit verwelken is het 19^e deel uit de Varg Veum-serie en een van de beste. Een nooit opgeloste vermissingszaak van een peuter is bijna verjaard en de wanhopige moeder schakelt privédetective Varg Veum in, in een uiterste poging te achterhalen wat er is gebeurd. De laatste bevindt zich in een van de diepste putten van zijn leven, maar besluit toch de zaak aan te nemen en de fles tijdelijk te laten staan. Met uiteraard onverwachte gevolgen.

Dit boek werd in Groot-Brittannië bekroond met de Petrona-award voor de beste Scandinavische thriller. Hebban-recensent Greet Braem roemde het sterke plot met de onverwachte ontknoping en beloonde haar mooie leeservaring met 4 sterren, even veel als het in de VN-detective en thrillergids van 2022 kreeg.

Klik hier voor een rondleiding door Bergen met de auteur als gids! 

Al wat langer uit

2021

Koningen, van Erik Petersson, Alfabet Uitgevers, Amsterdam 2021

In Koningen gaat de Zweedse auteur na waar onze fascinatie voor het koningschap vandaan komt. Aan de hand van een tijdreis door de eeuwen heen analyseert hij verschillende vormen van dit staatsbestel, dat hoe gebrekkig het soms ook functioneerde, toch leidde tot de vorming van democratische staatsvormen.

Volgens Marcel Hulspas in de Volkskrant een “dappere poging om 4000 jaar geschiedenis samen te vatten”.

Winterzwemmen, van Susanna Søberg (non-fictie, Deens)

De Deense Susanna Søberg is als wetenschapper gefascineerd geraakt door het fenomeen van zwemmen in koud, open water. In dit boek onderzoekt ze waarom het zo gezond is terwijl ze daarnaast weergeeft hoe ze het zelf ervaart, met een warme sauna achteraf als welverdiende beloning. Een boek dat aansluit bij de nieuwe trend en in een behoeftevoorziet. Op het Belgische blog Natuur en mens staat te lezen hoe met dit boek als leidraad begonnen werd met winterzwemmen – en hoe het beviel.

2020

De oorsprong van taal, van Sverker Johnsson (non-fictie, Zweeds)

In De oorsprong van taal geeft de Zweedse natuurkundige en taalwetenschapper Johansson een overzicht van de vele theorieën die er door de eeuwen zijn bedacht over de oorsprong van de taal, het unieke menselijke communicatiesysteem. Daarbij betrekt hij ook recente ontdekkingen uit de archeologie, de paleontologie en de antropologie. Het resultaat is een veelomvattend boek dat als leesbaar naslagwerk dient voor alles wat met het fenomeen taal te maken heeft. Volgens de recensie van Erica Renckens voor Nemo Kennislink komt hij zo tot een beeld dat scherper en completer is dan het ooit eerder door de grote denkers uit de geschiedenis is geschetst. Lees hier ook de recensie uit de Trouw door Marijke Laurense, die schrijft dat het boek “uitpuilt van interessante weetjes en theorieën over de aard en oorsprong van taal”.

Een vreemde in de wereld, van Simon Stranger (fictie, Noors)

In Een vreemde in de wereld zijn vier verschillende mensen op zoek naar hun plaats in de wereld. Adele wordt als kind met haar ouders verdreven uit haar huis in Kaapstad en moet een nieuwe plek zien te vinden in een van de vele sloppenwijken. De geadopteerde Noah wil weten waar zijn ouders vandaan komen. Simon zeilt de Atlantische Oceaan over terwijl hij zich afvraagt van wie zijn geadopteerde vader afstamt en dus ook wie hijzelf is. En Jan van Riebeeck probeert een thuis te vinden in een nieuw land. Vier zoekende mensen in ieder hun eigen tijd en omstandigheden, die uiteindelijk allemaal met elkaar verbonden blijken te zijn. Een boek vol existentiële vragen over wie je bent en waar je vandaan komt.

Margot Dijkgraaf noemde het in de NRC een “prachtig verhaal over zoekende mensen”.

2019

Buiten zijn de honden en Laat de kinderen tot mij komen, van Gunnar Staalesen (fictie, Noors)

In Laat de kinderen tot mij komen is Varg Veum na drie jaar moeizaam uit het dal geklommen waar hij door de dood van zijn geliefde Karin in terecht was gekomen. Drank en verdriet hebben gaten in zijn geheugen geslagen. Als de politie hem arresteert op verdenking van kindermisbruik, moet hij zichzelf de pijnlijke vraag stellen of hij zijn eigen grenzen niet heeft overschreden. Het 20e deel in de serie over de niet zo hard boiled privé detective uit het Noorse Bergen. Ter gelegenheid van publicatie van dit boek bracht Staalesen in april 2019 een auteursbezoek aan Nederland. Hij kwam ook langs in Groningen waar ik hem als vertaler een paar vragen mocht stellen.

In Buiten zijn de honden wordt Varg Veum geconfronteerd met de onverwachte dood van twee daders van kindermisbruik uit een zaak waar hij destijds zelf verdachte was. Als hij op onderzoek uitgaat, lijkt het er steeds meer op dat er iemand voor eigen rechter wil spelen. Het 22e deel uit de serie.

2018

De Hills, van Matias Faldbakken (fictie, Noors)

In restaurant De Hills lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Men hecht er waarde aan oude Europese tradities, zoals het lezen van papieren kranten, kunst aan de muur en een clientèle die zich onberispelijk kleedt en gedraagt. Geld speelt geen rol, kunst en goede manieren des te meer. Maar de wereld verandert, ook in De Hills. Door de komst van een jonge vrouw verschuiven patronen en raakt de gang van zaken uit balans, dit tot wanhoop van de ober die wanhopig probeert de orde te herstellen.

Een satirische ideeënroman over de waarde van cultuur en conventies, geschreven door beeldend kunstenaar en auteur Matias Faldbakken.

“De Hills’ is een stilistisch sprankelend en daardoor bedrieglijk lichtvoetig lijkend verhaal” – Christophe Vekeman in De Morgen

Klik hier voor een sfeerimpressie

Zoeken naar zeepaardjes, van Hilde en Ylva Østby (non-fictie, Noors)

In dit, volgens de recensie uit de New Scientist onvergetelijke boek, gaan de twee zussen Østby, de een wetenschapper, de ander journalist na hoe het geheugen werkt, waarbij ze enerzijds putten uit hun eigen jeugdherinneringen en anderzijds uit wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp. Tal vn wetenswaardigheden passeren de revue, zoals het ongelooflijke geheugen van Londense taxichauffeurs en het belang van goede verhoortechnieken bij de recherche, om te voorkomen dat bij het onderzoek naar misdrijven bij getuigen en verdachten valse herinneringen worden geplant.

Grote zus, van Gunnar Staalesen (fictie, Noors)

Het 21e deel in de serie rond Varg Veum, de sympathieke privédetective uit Bergen. Deze keer krijgt hij bezoek van een vrouw die zich tot zijn verbazing voorstelt als zijn halfzus. Maar ze is niet gekomen om de familiebanden aan te halen, ze wil dat Veum haar petekind zoekt, de negentienjarige Emma, die in Bergen spoorloos verdwenen is. Oude, vertrouwde spanning en een goed doortimmerd plot. Zie hier een filmpje waarin de schrijver dit boek inleidt :

Met de schrijver in de voetsporen van Varg Veum

 

2017

Het wonder daaronder, van Nina Brochman en Ellen Støcken Dahl (non-fictie, Noors)

Hoewel de Noorse titel Gleden med skjeden een stuk vrolijker en prikkelender klinkt dan de Nederlandse, is dit een serieus boek waarin alle prettige en minder prettige aspecten aan de vrouwelijke voortplantingsorganen onverbloemd en zonder taboes besproken worden, in duidelijke taal. Een omvangrijk voorlichtingsboek dat voortkwam uit hun blog over seksuele voorlichting. Toen de mannelijke recensent van de NRK schreef dat het boek hem alle lust in seks ontnam, werd het boek in Noorwegen onmiddellijk een bestseller. In Nederland kwamen de schrijfsters op bezoek bij RTL Late Night, en wisten daar Humberto Tan zelfs even van zijn a propos te krijgen met hun taboe doorbrekende presentatie.

Als een rat in de val, van Tore Renberg (fictie, Noors)

Het tweede deel van de Texas-trilogie  van Tore Renberg speelt zich net als Tot Morgen, het eerste deel, af in een buitenwijk van Stavanger. De bende van Hillevåg bereidt zich voor op de toekomst, met visioenen van een huiselijk leven aan de goede kant van de wet. Het enige probleem is dat daarvoor een startkapitaal is vereist. Maar dan krijgen ze bezoek van Rudi’s neefjes die hun een aanbod doen dat ze niet kunnen weigeren. Ondertussen krijgt Tommy Pogo problemen van een heel andere orde…

Zinderend vervolg op het eerste deel met een verontrustend einde!

 

De Fluisteraar, van Karin Fossum (fictie, Noors)

Dit 13e deel van de reeks over hoofdinspecteur Konrad Sejer speelt zich hoofdzakelijk af in de verhoorkamer van het politiebureau van Drammen. Konrad Sejer probeert erachter te komen waarom Ragna Riegel, een schuchtere vrouw die door een mislukte operatie alleen nog maar kan fluisteren, een afschuwelijke misdaad heeft gepleegd. Geholpen door zijn hond Frank probeert hij haar vertrouwen te winnen. Maar is Ragna zelf wel te vertrouwen? Naarmate het verhoor vordert neemt het onbehagen toe om in een gruwelijke climax te eindigen.

 

2016

De Rustelozen, van Linn Ullmann (fictie, Noors)

Autobiografische roman van Linn Ullmann over haar jeugd en de relatie met haar beroemde ouders met als centraal thema de vader-dochterrelatie in de laatste maanden voor de dood van filmregisseur Ingmar Bergman.

Een link naar een interview met de schrijfster op Louisiana Channel volgt hier:

 

Veenbrand, van Karin Fossum (fictie, Noors)

Alweer het twaalfde deel uit de Inspecteur Sejer-reeks van Karin Fossum, in 2015 bekroond met de Rivertonprijs, de Noorse prijs voor het beste spannende  boek. In een caravan worden de lichamen aangetroffen van een thuishulp en haar kleine zoontje. Ze zijn met messteken vermoord. Konrad Sejer en Jacob Skarre staan voor een raadsel. Wie voelt zoveel woede jegens een klein kind en zijn zachtaardige moeder?

Karin Fossum is de koningin van de whydunnit. Haar moordenaars zijn geen monsters, maar gewone mensen in wie we ons kunnen verplaatsen. Haar boeken geven stof tot nadenken en dat maakt ze bijzonder.

 

2015

Tot morgen, van Tore Renberg (fictie, Noors)

Tot morgen van Tore Renberg [vertaling van Vi ses i morgen] speelt in Stavanger aan de westkust van Noorwegen, een handels- en vissersplaats die dankzij de olieindustrie een booming town is geworden.

Deze inktzwart-komische schelmenroman is een alternatief eerbetoon aan de mensen in de buitenwijken van de stad, gewone mensen die de oliebubbel hebben gemist of er het slachtoffer van zijn geworden, met als centrale personages Jani, Chessie en Rudi, de bende van Hillevåg. Wildwest-taferelen in het brave Stavanger. En een tragische heldenrol voor bordercollie Zita.

Jan Ove Ottesen van Kaizers Orchestra heeft er een lied over gemaakt.  Klik hier voor de clip

 

De malloten van Stavanger, van Gaute Heivoll (fictie, Noors)

In weerwil van de Nederlandse titel speelt De malloten van Stavanger [vertaling van Over det kinesiske hav] van Gaute Heivoll zich niet af in Stavanger, maar in Finsland, een buurtschap 35 km ten noordwesten van Kristiansand in Zuid-Noorwegen. Daar woonde in de jaren veertig tot zeventig van de vorige eeuw een echtpaar dat op kleine schaal zwakzinnigen verpleegde, onder wie vijf broers en zussen uit een gezin uit Stavanger. Auteur Gaute Heivoll, zelf afkomstig uit die streek, schreef er een aangrijpend boek over.

 2014

Voordat ik brand, van Gaute Heivoll (fictie, Noors)

In 1978 kreeg datzelfde Finsland  landelijke bekendheid vanwege een pyromaan die de gemeente dat voorjaar in zijn greep hield. Over deze gebeurtenissen schreef Gaute Heivoll, die zelf ten tijde van de branden in de kerk van Finsland werd gedoopt, de roman Voordat ik brand [vertaling van Før jeg brenner ned].

Het verhaal over de pyromaan is verfilmd. Klik hier om een ‘smakebit’  te krijgen.

 

 

 

 De kat van Dovre, geselecteerde sprookjes van Asbjørnsen en Moe (fictie, Noors)

Om van Oslo naar Trondheim te komen, moet je een ruige hoogvlakte over, Dovrefjell. Vanwege de centrale ligging is het een belangrijk gebied. Dovre staat van oudsher bekend als het mythische hart van het land. Koningen uit de Vikingtijd werden ernaartoe gestuurd om volwassen te worden. Bovendien is het lot van de gelijknamige bergketen verbonden met de eed die de mannen van Eidsvoll in 1814 zwoeren: Enig og tro til Dovre faller (Eensgezind en trouw tot Dovre valt).

Geen wonder dat deze ruige bergstreek ook een grote rol speelt in de Noorse volkssprookjes van Asbjørnsen en Moe. De meest recente Nederlandse vertaling heeft een toepasselijke naam gekregen: De kat van Dovre.

Adri Altink schreef er op de website Literair Nederland een enthousiaste recensie over.

 

 De kunst van het geven, van Cecilie Enger (fictie, Noors)

In De kunst van het geven [vertaling van Mors gaver] vindt auteur Cecilie Enger bij het leegruimen van het huis van haar dementerende moeder een bundeltje lijstjes waarop haar moeder jarenlang had bijgehouden welke cadeaus er met Kerstmis werden gegeven en aan wie. Cecilies moeder kwam uit een kunstzinnige familie en de cadeaus waren niet zomaar aardigheidjes, maar vaak zorgvuldig uitgekozen. Terwijl Cecilie probeert om te gaan met het verdriet om haar moeder wier geest steeds leger wordt, brengen de lijstjes haar in gedachten terug naar haar jeugd. Door die gedachten op te schrijven komt ze weer heel dicht bij haar moeder en weet ze het verdriet een plek te geven. Memorabele roman over  omgaan met dementeren en, natuurlijk, over de kunst van het geven. Want dat dat een kunst is, kun je na het lezen van dit boek niet meer ontkennen.

 Enkele ogenblikken, van Herbjørg Wassmo (fictie, Noors)

Na een indrukwekkend oeuvre bij elkaar te hebben geschreven waarin misbruik en vrouwenonderdrukking belangrijke thema’s zijn, durfde Herbjørg Wassmo het eindelijk aan om een autobiografische roman te schrijven. In Enkele ogenblikken [vertaling van Disse øyeblikk] komen scenes en gebeurtenissen voor uit haar eerdere werk, maar nu gekoppeld aan haar eigen leven, waarbij ze zichzelf niet spaart. Het landschap van Noord-Noorwegen vormt het decor en heeft, als in vele andere Noorse romans, bijna de rol van een personage.

Wassmo kent het unieke kustlandschap van Nordland als geen ander en schrijft er vol liefde over. Onderstaande foto is genomen in juni 2012 in Offersøy, Nordland, om half elf ’s avonds. We hebben hier een hele tijd gestaan, diep onder de indruk van het prachtige kustlandschap en het bijzondere licht. Op dat moment wist ik niet dat de schrijfster hier zelf heeft gewoond. Maar bij het vertalen van Enkele ogenblikken kwamen die beelden weer op mijn netvlies en begreep ik haar heimwee naar die plek.

2013

Dierbaar, van Linn Ullmann (fictie, Noors)

De vondst van het lichaam van een twee jaar geleden verdwenen kindermeisje rijt oude wonden open. Psychologische, zwartkomische roman over een disfunctionele familie, voor een deel gebaseerd op herinneringen van de auteur aan delen van haar jeugd die ze doorbracht bij haar moeder, de actrice Liv Ullmann.

Naar aanleiding van dit boek (in het Engels The Cold Song) werd de schrijfster geïnterviewd door de tv-zender Louisiana Channel. Bekijk het interview op:

2012

Ik kan in het donker zien, van Karin Fossum (fictie, Noors)

Dit boek hoort niet thuis in de Inspecteur Sejer-reeks, maar is toch erg de moeite waard. De hoofdpersoon is Riktor, een eenling, een sociaal onhandige, eenzame man die zich in zijn werk als ziekenverzorger ontpopt als sadist. Omdat het perspectief bij hem ligt, kijken we als lezer in zijn hoofd, en daar is het donker, erg donker. Dat we ons desondanks in zijn persoon kunnen inleven en tegelijkertijd medelijden voelen met zijn slachtoffers is te danken aan het vakmanschap van Karin Fossum. Akelig, doodeng, maar o zo fascinerend.

Kijk hier voor de doodenge Noorse clip